Stop met alleen maar woordjes stampen! Geef je taalvaardigheid een ‘feestmaal’ door het op deze manier aan te pakken.

Herken je dit?

Je hebt meerdere apps voor woordenschat op je telefoon staan, je favorieten staan vol met ‘grammatica-overzichten’, en je werkt elke dag ijverig om alles af te vinken. Je voelt je bijna ontroerd door je eigen inspanningen.

Maar zodra je de vreemde taal écht moet gebruiken – of je nu een interessant artikel wilt begrijpen, een praatje wilt maken met buitenlandse vrienden, of een film zonder ondertitels wilt kijken – voel je opeens dat je hoofd leeg is. Die ‘meest bekende onbekende woorden’ zweven door je hoofd, maar je kunt er geen touw aan vastknopen.

We denken allemaal dat het probleem ligt bij ‘onvoldoende woordenschat’ of ‘onvoldoende grammaticale kennis’. Maar wat als ik je vertel dat het echte probleem misschien wel heel ergens anders ligt?

Taal leren, net als koken

Stel je voor dat je een topchef wilt worden.

Je hebt de beste ingrediënten ter wereld gekocht (woordenschat), je hebt alle recepten van Michelinsterrenrestaurants grondig bestudeerd (grammaticaboeken), en je hebt zelfs de oorsprong en geschiedenis van elke specerij vanbuiten geleerd.

Maar je hebt nog nooit echt gekookt, je hebt nog nooit zelf een pollepel gehanteerd, nog nooit de olietemperatuur getest, en nog nooit je eigen gemaakte gerechten geproefd.

Durf je dan te zeggen dat je kunt koken?

Hetzelfde geldt voor het leren van een taal. Alleen woordjes stampen en grammatica uitpluizen, is als een fijnproever die alleen ingrediënten en recepten verzamelt, in plaats van een chef-kok die een compleet banket kan bereiden. We verzamelen te veel ‘grondstoffen’, maar ‘koken’ ze zelden echt.

En ‘lezen’ is het belangrijkste, en vaak meest veronachtzaamde, ‘kookproces’ in taalverwerving. Het kan die losse woorden en koude regels veranderen in dampende, levendige ‘culturele lekkernijen’.

Een ‘jaarlijks culinair menu’ voor je brein

Ik weet het, zodra het over lezen gaat, krijg je misschien weer hoofdpijn: ‘Wat moet ik lezen? Wat als het te moeilijk is om te begrijpen? Wat als ik geen tijd heb?’

Rustig aan. We hoeven niet meteen de tanden te zetten in die dikke boeken. In plaats daarvan kunnen we, net als bij het proeven van heerlijke gerechten, een leuke en ontspannen ‘jaarlijks leesmenu’ voor onszelf samenstellen.

De kern van dit menu is niet ‘een taak voltooien’, maar ‘smaken proeven’. Elke maand wisselen we van ‘keuken’, om zo verschillende aspecten van de taal en cultuur te verkennen.

Je kunt je ‘menu’ als volgt plannen:

Januari: Proef de ‘smaak van geschiedenis’ Lees een geschiedenisboek of biografie over het land waarvan je de taal leert. Je zult ontdekken dat veel van de woorden en gewoonten die je kent, een fascinerend verhaal met zich meedragen.
Februari: Een ‘zoete verwennerij van het leven’ Zoek een liefdesroman of een ontspannen leesboek geschreven in je doeltaal. Wees niet bang om ‘kinderachtig’ te zijn; ervaar hoe de lokale bevolking liefde en romantiek uitdrukt met taal.
Maart: Proef de ‘rijke soep van gedachten’ Lees een non-fictieboek, bijvoorbeeld over leermethoden, persoonlijke groei of een maatschappelijk fenomeen. Ontdek hoe een andere cultuur denkt over kwesties die ons allemaal bezighouden.
April: Probeer een ‘onbekende smaak’ Daag jezelf uit met een genre waar je normaal gesproken niet mee in aanraking komt, zoals sciencefiction, poëzie of detectives. Dit is als een avontuur voor je smaakpapillen, en zal je onverwachte verrassingen brengen.
Mei: Wissel van ‘chef-perspectief’ Zoek een werk van een vrouwelijke auteur die je nog nooit hebt gelezen. Vanuit een geheel nieuw en verfijnd perspectief zul je de cultuur en emoties van dit land opnieuw leren kennen.

…Je kunt de volgende maanden vrij invullen op basis van je eigen interesses. Het belangrijkste is: maak van lezen een smaakvolle ontdekkingsreis vol verwachting, in plaats van een zware leeropdracht.

Enkele tips om het ‘proeven’ nog aangenamer te maken

Wees niet bang dat je ‘niet alles op krijgt’: Boek van deze maand niet uitgelezen? Geen probleem! Net als bij een buffet is het ons doel om diverse gerechten te proeven, niet om elk bord leeg te eten. Zelfs als je maar een paar hoofdstukken hebt gelezen, is het een overwinning als je er iets van hebt opgestoken.
Begin met het ‘kindermenu’: Als je een beginner bent, twijfel dan niet en begin direct met kinderboeken of ‘graded readers’. Achter eenvoudige taal schuilen vaak de puurste cultuur en waarden. Niemand zegt dat je bij het leren van een vreemde taal ‘met zevenmijlslaarzen’ moet gaan.
Maak slim gebruik van je ‘slimme keukenhulpmiddelen’: Wat als je tijdens het lezen een onbekend woord tegenkomt, of als je er graag over wilt praten met buitenlandse vrienden die hetzelfde boek lezen? Dit is precies waar technologie kan helpen. Met een chat-app met ingebouwde AI-vertaling, zoals Intent, kun je niet alleen gemakkelijk woorden opzoeken, maar ook moeiteloos gedachten uitwisselen met medelezers over de hele wereld. De magie van taal komt pas echt tot bloei in communicatie.

Wees niet langer alleen een ‘verzamelaar van taalingrediënten’.

Laten we in het nieuwe jaar samen ‘aan de slag gaan’, en die woorden en grammatica die in ons hoofd sluimeren, bereiden tot een ‘taalbanket’ dat onze geest en ziel werkelijk voedt.

Sla vandaag nog een boek open, al is het maar één pagina. Je zult ontdekken dat de wereld zich op een manier ontvouwt die je nooit had durven dromen.