Ná bíodh ag ‘staidéar’ teanga iasachta a thuilleadh, ba chóir duit cairdeas a dhéanamh léi
Bhí an taithí seo ag go leor againn:
Tar éis Béarla a fhoghlaim ar feadh deich mbliana ar scoil, na mílte focal a chur de ghlanmheabhair, agus an ghramadach a scrúdú go dlúth gan teorainn, ach nuair a bhuail muid le cairde eachtracha, ní raibh againn ach “Hello, how are you?” tar éis tamaill fhada ag streachailt le labhairt. Cén fáth go bhfuil foghlaim teangacha chomh pianmhar, chomh gan mhaith?
Seans go bhfuil an fhadhb ann gur bhain muid an treo mícheart amach ón tús.
Is minic a bhíonn teangacha againn mar “ábhar staidéir” le taighde a dhéanamh orthu, ach i ndáiríre, tá sí níos cosúla le “duine beo beathach” ag fanacht orainn í a chur ar an eolas, agus cairdeas a dhéanamh léi.
Smaoinigh air, conas a dhéanann tú cairde?
Ní dhéanann tú staidéar ar “struchtúr gramadaí” an duine eile láithreach, ná ní iarrann tú orthu a gcuraclam vitae a chur de ghlanmheabhair. Bheadh comhrá agat leis, éistfeá leis an gceol is maith leis, d'fhéachfá ar na cláir teilifíse is mó a thaitníonn leis, agus roinnfeá scéalta agus scéalta grinn lena chéile. Is de bharr go dtaitníonn “an duine” féin leat a bhíonn tú sásta am a chaitheamh leis.
Ba cheart go mbeadh an scéal mar an gcéanna maidir le teangacha a fhoghlaim.
Ó dhrochscoláire go saineolaí teanga: An Rún
Tá cara agam a d’úsáid an modh “cairdeas a dhéanamh” chun dul ó “drochscoláire teanga” aitheanta go saineolaí atá in ann roinnt teangacha iasachta a labhairt.
Nuair a bhí sé ar scoil, ní raibh sé go maith ar Bhéarla, ar Fhraincis ná ar Spáinnis ar chor ar bith. Go háirithe an Spáinnis, cé gur cosúil le Portagáilis, a theanga dhúchais, í, fós féin theip air sna scrúduithe. Bhí fuath aige don mheabhrúchán, bhí sé i gcónaí ag fánaíocht le linn na ranganna, agus ní raibh aon rud ina intinn ach dul ag imirt sacar tar éis na scoile.
Bhí an rang traidisiúnta cosúil le dáta dall náireach, áit a raibh “ábhar” neamhshuimiúil á bhrú air; ní raibh uaidh ach éalú.
Ach is iontach an rud é gur thaitin teangacha leis i gcónaí ina chroí. Theastaigh uaidh comhráite a chloisteáil idir a chomharsana Spáinneacha, agus bhí dúil aige i gcultúr na Fraince. Tharla an fíor-athrú tar éis dó an chúis a aimsiú le “cairdeas a dhéanamh” leis na teangacha seo.
Gach samhradh, bhí a theach saoire cois farraige i gcónaí lán le beocht, le gaolta agus cairde ag labhairt teangacha éagsúla. Nuair a bhí gach duine ag caint faoi amhráin choitianta na bliana sin agus gags clasaiceacha scannán i bhFraincis, mhothaigh sé i gcónaí mar dhuine ón taobh amuigh, gan aon rud le rá aige.
An mothú sin, an fonn “a bheith páirteach iontu”, cosúil le bheith ag iarraidh dul isteach i ngrúpa cairde iontach. Mar sin, thosaigh tú go neamhfhiosach ag foghlaim faoina gcuid caitheamh aimsire agus a gcuid suimeanna. Thosaigh sé go deonach ag éisteacht le hamhráin Fraincise agus ag breathnú ar shraitheanna teilifíse ón mBreatain, mar theastaigh uaidh níos mó ábhar comhrá a bheith aige lena theaghlach agus lena chairde.
Féach, ní pointí scrúduithe a bhí sa rud a spreag é chun foghlaim, ach “mothú ceangail” — an fonn sin a bheith ceangailte le daoine agus le cultúir a thaitníonn leat.
Nuair is féidir leis anois amhrán sean-Fhrancach a chanadh go suaimhneach, ag cur gáire ar na cairde go léir, bhí an mothú sin de shásamh i bhfad níos réadúla ná aon scór ard scrúdaithe.
Conas cairdeas a dhéanamh le teanga?
Nuair a thuig sé é seo, d'éirigh an modh thar a bheith simplí. Rinne mo chara seo achoimre ar thrí phríomhchéim, cosúil le trí chéim maidir le cairde nua a dhéanamh:
An chéad chéim: Aimsigh “ábhar comónta”, seachas “cuspóir leasa”
Nuair a fhoghlaimíonn go leor daoine teangacha, fiafraíonn siad ar dtús: “Cén teanga is úsáidí? An ceann is mó a dhéanfaidh airgead?”
Tá sé seo cosúil le cairdeas a dhéanamh trí breathnú ar chúlra teaghlaigh an duine eile amháin; ní rachaidh caidreamh den sórt sin i bhfad.
Tagann an fíorspreagadh ó do ghrá ó chroí. An maith leat go mór manga Seapánach a léamh? Ansin foghlaim an tSeapáinis. An bhfuil tú gafa le K-pop na Cóiré? Ansin foghlaim an Chóiréis. An gceapann tú go bhfuil atmaisféar scannán Fraincise uathúil? Ansin foghlaim an Fhraincis.
Nuair a bhíonn tú tumtha i gcultúr a bhfuil grá agat dó, ní bheidh tú ag comhaireamh “cé mhéad uair an chloig a d'fhoghlaim mé inniu” ar chor ar bith. Beidh tú cosúil le breathnú ar shraitheanna teilifíse, ag éisteacht le ceol, tumtha go nádúrtha ann, ag baint taitneamh as an bpróiseas. Seo é an t-inneall foghlama is cumhachtaí agus is marthanaí.
An dara céim: Cruthaigh “idirchaidreamh laethúil”, seachas “dátaí d'aon ghnó”
Maidir le cairdeas a dhéanamh, is é an tionlacan laethúil is tábhachtaí, seachas “dátaí foirmiúla” a dhéantar ar bhonn neamhrialta.
Ná cuir iachall ort féin a bheith ag suí go foirmeálta ar feadh uaire an chloig gach lá a thuilleadh, ag brú ort féin le téacsleabhair leadránacha. Comhtháthaigh an fhoghlaim teanga isteach i do ghnáthamh laethúil, lig dó a bheith ina nós saoil.
Is é seo modh mo chara:
- Ar maidin go luath: Agus mé ag scuabadh mo chuid fiacla agus ag déanamh caife, ag éisteacht le fuaime Fraincise ar feadh 30 nóiméad, agus ag athrá os ard. Ní theastaíonn mórán smaointeoireachta ó na hobair tí shimplí seo; is é seo an t-am órga chun an chluas a chleachtadh.
- Agus é ag siúl: Siúlann sé breis is deich míle céim gach lá, agus úsáideann sé an t-am seo chun éisteacht le podchraoltaí Fraincise. Déanann sé a chorp a fheidhmiú agus cleachtann sé a éisteacht ag an am céanna.
Laghdaíonn an modh foghlama “dála an scéil” seo go mór an deacracht a bhaineann le cloí leis. Mar nach bhfuil tú ag “cur” tasc leis, ach ag “úsáid” ama a chaithfeá ar aon nós.
An tríú céim: Bí dána agus “tosú ag caint”, seachas “feabhasachán”
Nuair a bhíonn tú le cairde nua, is é an rud is mó a bhfuil eagla ort roimhe ná fanacht i do thost ar eagla go ndéarfá rud éigin mícheart.
Is é croílár na teanga cumarsáid, ní comórtas léitheoireachta. Ní bheidh aon duine ag gáire fút mar gheall ar roinnt botún gramadaí beag. A mhalairt ar fad, buafaidh do dhícheall agus do mhisneach urraim agus cairdeas duit.
Mar sin, labhair amach go dána. Fiú má tá tú ag athrá leat féin ar an tsráid, cosúil le mo chara sin (bhí am ann gur shíl cairde a chailín go raibh fadhb mheabhrach aige). Cuir cluasáin ort, agus ceapfaidh daoine eile go bhfuil tú ag caint ar an bhfón; cabhróidh sé seo leat an t-eagla tosaigh a shárú.
Is iad an t-athrá agus an t-aithris an bealach is tapúla chun teanga a “ionghabháil” mar chuid díot féin. Forbróidh do bhéal cuimhne matáin, agus beidh d'inchinn i dtaithí ar fhuaimniú agus rithimí nua.
Mar sin, déan dearmad ar na rialacha gramadaí agus ar na liostaí focal sin a chuireann tinneas cinn ort.
Is é an bealach is fearr le teanga a fhoghlaim ná gan a bheith ag “staidéar” air.
Téigh agus aimsigh cultúr a ghlacann le do chroí, comhtháthaigh é i do shaol laethúil, agus ansin labhair amach go dána, chun fíorchumarsáid a dhéanamh.
Nuair a bhíonn tú réidh chun do ghrá don teanga seo a iompú ina chairdeas le níos mó daoine ar fud an domhain, is féidir le huirlisí cosúil le Intent cabhrú leat an chéad chéim a ghlacadh. Is Aip comhrá é le haistriúchán AI ionsuite, a ligeann duit, fiú mura bhfuil mórán foclóra agat, cumarsáid a dhéanamh go héasca le cainteoirí dúchais ó gach cearn den domhan ón gcéad lá. Tá sé cosúil le haistritheoir a thuigeann tú, atá ina shuí in aice leat nuair a bhíonn tú ag comhrá le cara nua den chéad uair.
Anois, cuir ceist ort féin: Cén teanga is mó ar mhaith leat cairdeas a dhéanamh léi?