აღარ დაიზეპიროთ გერმანული ზედსართავი სახელის დაბოლოებები! ერთი ამბავი, რომელიც სრულად გაგარკვევთ

როცა საუბარი გერმანულ ენაზეა, რა გიქმნით ყველაზე დიდ თავსატეხს?

თუ თქვენი პასუხია „ზედსართავი სახელის დაბოლოებები“, გილოცავთ, თქვენ მარტო არ ხართ. ის კოშმარივით დაბოლოებები, რომლებიც იცვლებიან არსებითი სახელის სქესის, რიცხვისა და ბრუნვის მიხედვით, ახალბედებისთვის ნამდვილი „პირველი დიდი ბარიერია“, რომელიც მათ უკან დახევას აიძულებს.

ყველას გამოგვიცდია: რთული ბრუნვის ცხრილის წინ, თმას ვიჩეჩავდით და ზეპირად ვსწავლობდით, შედეგად კი, პირველივე წინადადების თქმისას შეცდომას ვუშვებდით.

მაგრამ რა მოხდება, თუ გეტყვით, რომ გერმანული ზედსართავი სახელის ცვლილებების დაზეპირება სულაც არაა საჭირო? მის უკან დგას ძალიან ჭკვიანური, და შეიძლება ითქვას, რომ ელეგანტურიც კი, „სამსახურებრივი წესების“ ნაკრები.

დღეს, მარტივი ამბის მეშვეობით, სრულად დაგეხმარებით ამ ლოგიკის გაგებაში.

თანამშრომელი, რომელიც „უფროსის ხასიათს აკვირდება“

წარმოიდგინეთ, გერმანულში არსებითი სახელის ყოველი ფრაზა არის მკაფიოდ გადანაწილებული მოვალეობების მქონე პატარა გუნდი.

• არტიკლი (der, ein...) = უფროსი
• ზედსართავი სახელი (gut, schön...) = თანამშრომელი
• არსებითი სახელი (Mann, Buch...) = პროექტი

ამ გუნდში, თანამშრომლის (ზედსართავი სახელის) ძირითადი სამუშაო მხოლოდ ერთია: ხარვეზების შევსება.

უფროსის (არტიკლის) მთავარი მოვალეობაა მკაფიოდ განსაზღვროს ამ პროექტის (არსებითი სახელის) საკვანძო ინფორმაცია — ანუ მისი „სქესი“ (მამრობითი/ნეიტრალური/მდედრობითი) და „ბრუნვა“ (წინადადებაში არსებული მდგომარეობა/ფუნქცია).

ხოლო თანამშრომელი (ზედსართავი სახელი) ძალიან „გონიერია“, ის ჯერ ხედავს, რამდენად კარგად შეასრულა უფროსმა თავისი სამუშაო, შემდეგ კი წყვეტს, რა არის მისთვის გასაკეთებელი.

ამ წინაპირობის გაგების შემდეგ, ვნახოთ სამი გავრცელებული „სამსახურებრივი სცენარი“.

სცენარი პირველი: უფროსი სუპერ ძლიერია (სუსტი ბრუნება)

როდესაც გუნდში ჩნდება der, die, das-ის მსგავსი განსაზღვრული არტიკლი, ეს ნიშნავს, რომ მოვიდა სუპერ ძლიერი, მკაფიო მითითებების მქონე უფროსი.

ნახეთ:

• der Mann: უფროსი მკაფიოდ გეუბნებათ, რომ პროექტი არის „მამრობითი სქესის, სახელობითი ბრუნვა“.
• die Frau: უფროსი მკაფიოდ გეუბნებათ, რომ პროექტი არის „მდედრობითი სქესის, სახელობითი ბრუნვა“.
• das Buch: უფროსი მკაფიოდ გეუბნებათ, რომ პროექტი არის „ნეიტრალური სქესის, სახელობითი ბრუნვა“.

უფროსმა ყველა საკვანძო ინფორმაცია აშკარად და გასაგებად გადასცა, თანამშრომელს (ზედსართავ სახელს) რა ევალება?

არაფერი! შეუძლია დაისვენოს!

მას მხოლოდ სიმბოლურად სჭირდება დაამატოს ბოლოში -e ან -en, ნიშნად „წაკითხულია, მიღებულია“, და სამუშაო დასრულებულია.

Der gut_e_ Mann liest. (ის კარგი კაცი კითხულობს.)

Ich sehe den gut_en_ Mann. (მე ვხედავ იმ კარგ კაცს.)

ძირითადი წესი: უფროსი ძლიერია, მე სუსტი ვარ. უფროსმა ინფორმაცია სრულად მოგვაწოდა, თანამშრომელი კი უმარტივეს დაბოლოებას იყენებს. ამას ეწოდება „სუსტი ბრუნება“. განა მარტივი არ არის?

სცენარი მეორე: უფროსი დღეს არ მოვიდა (ძლიერი ბრუნება)

ზოგჯერ, გუნდში საერთოდ არ არის უფროსი (არტიკლი). მაგალითად, როცა საუბრობთ რაიმე ზოგადზე:

Guter Wein ist teuer. (კარგი ღვინო ძვირია.)

Ich trinke kaltes Wasser. (მე ვსვამ ცივ წყალს.)

უფროსი არ არის, პროექტის „სქესისა“ და „ბრუნვის“ შესახებ ინფორმაციას არავინ გვაწვდის, რა ვქნათ?

ამ დროს, თანამშრომელი (ზედსართავი სახელი) უნდა გამოვიდეს და მთელი პასუხისმგებლობა საკუთარ თავზე აიღოს! მან არა მხოლოდ უნდა აღწეროს პროექტი, არამედ მკაფიოდ წარმოაჩინოს ის საკვანძო ინფორმაცია (სქესი და ბრუნვა), რომელიც უფროსმა არ მოგვაწოდა.

ამიტომაც აღმოაჩენთ, რომ ამ „უფროსის არყოფნის“ შემთხვევაში, თანამშრომლის (ზედსართავი სახელის) დაბოლოება თითქმის იდენტურია იმ „სუპერ ძლიერი უფროსის“ (განსაზღვრული არტიკლის) ფორმისა!

• der → guter Wein (მამრობითი სქესის სახელობითი ბრუნვა)
• das → kaltes Wasser (ნეიტრალური სქესის ბრალდებითი ბრუნვა)
• dem → mit gutem Wein (მამრობითი სქესის მიცემითი ბრუნვა)

ძირითადი წესი: უფროსი არ არის, მე ვარ უფროსი. არტიკლის გარეშე, ზედსართავი სახელი ვალდებულია გამოიყენოს უძლიერესი დაბოლოება, რათა შეავსოს ყველა ინფორმაცია. ამას „ძლიერი ბრუნება“ ეწოდება.

სცენარი მესამე: უფროსი ბუნდოვნად საუბრობს (შერეული ბრუნება)

ყველაზე საინტერესო შემთხვევა დადგა. როდესაც გუნდში ჩნდება ein, eine-ის მსგავსი განუსაზღვრელი არტიკლი, ეს ნიშნავს, რომ მოვიდა ნახევრად მოლაპარაკე, ოდნავ ბუნდოვანი უფროსი.

მაგალითად, უფროსი ამბობს:

Ein Mann... (ერთი კაცი...)

Ein Buch... (ერთი წიგნი...)

პრობლემა ის არის: მხოლოდ ein-ის მიხედვით, თქვენ ვერ შეძლებთ 100%-ით განსაზღვროთ, ეს მამრობითი სქესის სახელობითი ბრუნვაა (der Mann), თუ ნეიტრალური სქესის სახელობითი/ბრალდებითი ბრუნვა (das Buch). ინფორმაცია არასრულია!

ამ დროს, „გონიერი“ თანამშრომელი (ზედსართავი სახელი) უნდა გამოვიდეს „სიტუაციის გადასარჩენად“.

ის ზუსტად იმ ადგილას, სადაც უფროსის ინფორმაცია ბუნდოვანია, შეავსებს ინფორმაციას.

Ein gut_er_ Mann... (უფროსის 'ein' ბუნდოვანია, თანამშრომელი -er-ს იყენებს მამრობითი სქესის ინფორმაციის შესავსებად)

Ein gut_es_ Buch... (უფროსის 'ein' ბუნდოვანია, თანამშრომელი -es-ს იყენებს ნეიტრალური სქესის ინფორმაციის შესავსებად)

მაგრამ სხვა ინფორმაციის მკაფიოობის შემთხვევაში, მაგალითად, მიცემითი ბრუნვისას einem Mann, უფროსის -em-მა უკვე მოგვაწოდა საკმარისი ინფორმაცია, თანამშრომელს კვლავ შეუძლია „დასვენება“:

mit einem gut_en_ Mann... (უფროსის 'einem' ძალიან მკაფიოა, თანამშრომელს შეუძლია მარტივი -en გამოიყენოს)

ძირითადი წესი: რასაც უფროსი ბუნდოვნად ამბობს, მე ვავსებ. ეს არის „შერეული ბრუნების“ არსი — მხოლოდ საჭიროების შემთხვევაში ჩაერთო და შეავსო განუსაზღვრელი არტიკლის დაკარგული ინფორმაცია.

ამიერიდან დაემშვიდობეთ დაზეპირებას