ვიეტნამური ენის „საიდუმლო ხრიკები“: დაეუფლეთ ამ 3 „უნივერსალურ ფორმულას“ და ახალბედაც კი ადგილობრივს დაემსგავსება
თქვენც გქონიათ მსგავსი გამოცდილება?
საზღვარგარეთ მოგზაურობისას, შეხვედით პატარა მაღაზიაში და გინდოდათ რაღაცის ყიდვა. შედეგად, თითების ქნევისა და სასოწარკვეთილი ჟესტიკულაციის გარდა, საბოლოოდ „რა ღირს?“ ეტაპზე სრულიად ჩაიჭერით. განსაკუთრებით ვიეტნამში, როცა რამდენიმე ნულიანი ასტრონომიული რიცხვი გესმით, თქვენი ტვინი მყისიერად „იკიდება“, მხოლოდ უხერხულად იღიმებით და შემდეგ საფულეში არსებულ ყველა ბანკნოტს გაშლით, რათა გამყიდველმა თვითონ აიღოს რაც საჭიროა.
ნუ ღელავთ, ეს თითქმის ყველა ტურისტისთვის ნაცნობი „სირთულეა“.
მაგრამ რა მოხდება, თუ გეტყვით, რომ ვიეტნამური ენის სასწავლად მთელი ლექსიკონის დაზეპირება სულაც არ არის საჭირო? ის უფრო კერძის მომზადებას ჰგავს. თქვენ არ გჭირდებათ მსოფლიოში არსებული ყველა სანელებლის ცოდნა, საკმარისია დაეუფლოთ რამდენიმე ძირითად „სოუსს“. როგორც კი ამ „უნივერსალურ ფორმულებს“ დაეუფლებით, შეძლებთ მარტივად ააწყოთ მრავალფეროვანი ავთენტური „კერძები“ (წინადადებები) და ადგილობრივივით თავისუფლად ისაუბროთ.
დღეს, მოდით, ვიეტნამურ ენაში სამ ყველაზე პრაქტიკულ „საიდუმლო სოუსს“ გავეცნოთ.
სოუსი ერთი: rất – „სპეცეფექტები“ ყველა ზედსართავ სახელისთვის
გინდათ თქვათ „გემრიელია“, მაგრამ გრძნობთ, რომ ეს არ არის საკმარისად ძლიერი? გსურთ თქვათ „ლამაზია“, მაგრამ ფიქრობთ, რომ რაღაც აკლია?
ამ დროს, პირველი სოუსი, რომელიც გჭირდებათ, არის rất (წარმოთქმა: /ზ’ათ/).
მისი ფუნქცია მხოლოდ ერთია: გააძლიეროს მის შემდეგ მდგარი ზედსართავი სახელის „ძალა“. ის ქართული „ძალიან“-ის ეკვივალენტია.
გამოყენება უმარტივესია, უბრალოდ დაიმახსოვრეთ ერთი ფორმულა:
rất+ ზედსართავი სახელი = ძალიან...
- გინდათ თქვათ „ძალიან გემრიელია“? ვიეტნამელები იტყვიან
rất ngon(რათ ნგონ). - გინდათ თქვათ „ძალიან ლამაზია“? ეს არის
rất đẹp(რათ დეპ). - ამინდი „ძალიან ცხელია“? ეს არის
rất nóng(რათ ნონგ).
ხედავთ? rất (რათ) ჰგავს სოიოს სოუსის პირველ კოვზს, რომელსაც კერძის მომზადებამდე ასხამენ; ის ყოველთვის „ძირითადი ინგრედიენტის“ (ზედსართავი სახელის) წინ დგას, რათა გემო მყისიერად გააუმჯობესოს.
არსებობს კიდევ ერთი სიტყვა lắm (ლამ), რომლის მნიშვნელობაც მსგავსია, მაგრამ ის უფრო მოსართავად გამოყენებულ მწვანე ხახვს ჰგავს, რომელიც ბოლოს უნდა დაიდოს. მაგალითად, đẹp lắm (დეპ ლამ) – „ძალიან ლამაზია“, ეს გამოთქმა უფრო ჩვეულებრივი და არაოფიციალურია. მაგრამ დამწყებთათვის, საკმარისია დაიმახსოვროთ rất (რათ) და თქვენ განბლოკავთ გამაძლიერებელი გამოყენების 90%-ს.
სოუსი ორი: „K“-ს წესი, რომელიც უმალ გაგაგებინებთ „ასტრონომიულ“ გადასახადებს
ვიეტნამში ნივთების ყიდვისას ყველაზე დიდი თავის ტკივილი ფასებია. ერთი თასი „ფო“ შესაძლოა „50 000 დონგი“ ღირდეს, ერთი ხილი კი „40 000 დონგი“. ამდენი ნულით, საბოლოოდ რა თანხა გამოდის?
ნუ აყვებით პანიკას, ადგილობრივებს უკვე აქვთ „დაუწერელი წესების“ ნაკრები. ეს არის ჩვენი მეორე სოუსი – „K“-ს წესი.
„K“ ნიშნავს „კილოს“, ანუ „ათასს“ (nghìn – ნგინ). ვიეტნამელები მოხერხებულობისთვის, ავტომატურად ცვლიან ფასის ბოლოს სამ ნულს თავის გონებაში „K“-თი.
- 40 000 დონგი? ისინი პირდაპირ იტყვიან 40 nghìn (
40 ნგინ), რაც თქვენთვის ჟღერს როგორც „ორმოცი ათასი“, თქვენს გონებაში კი უბრალოდ 40K-დ დაიმახსოვრეთ. - 100 000 დონგი? ეს არის 100K.
- 500 000 დონგი? ეს არის 500K.
ეს პატარა ხრიკი მყისიერად გაგათავისუფლებთ ნულების გროვისგან და მაშინვე დაგაახლოებთ ადგილობრივების ტემპთან. შემდეგ ჯერზე, როცა ფასს გაიგონებთ, ნულების დათვლას ნუ დაიწყებთ, უბრალოდ მოუსმინეთ წინა ციფრს და დაუმატეთ „K“. ახლა ხომ ყველაფერი ნათელია?
სოუსი სამი: გადახდის და ხურდის დაბრუნების „ორმხრივი“ ლოგიკა: trả და trả lại
კარგი, ფასი უკვე იცით, ახლა კი გადახდის დროა. დავუშვათ, ერთი კილოგრამი ფორთოხალი 40K ღირს, მაგრამ თქვენ მხოლოდ 100K-იანი მსხვილი კუპიურა გაქვთ, როგორ იტყვით ამას?
აქ ჩვენი მესამე „უნივერსალური ფორმულა“ დაგვჭირდება, რომელიც შესანიშნავად ასახავს ვიეტნამური ენის ლაკონურ ლოგიკას.
პირველ რიგში, დაიმახსოვრეთ ძირითადი ზმნა:
trả(წარმოთქმა: /ჭა/, ქართული „ჭ“-ს მსგავსად) = გადახდა / დაბრუნება
ამიტომ, „ფულის გადახდა“ არის trả tiền (ჭა თიენ). ნებისმიერ რესტორანში ან მაღაზიაში, თუ გსურთ ანგარიშის გადახდა, უბრალოდ თქვით Tôi muốn trả tiền (თოი მუონ ჭა თიენ) – (მინდა ფული გადავიხადო) და ისინი გაგიგებენ.
მაგრამ ყველაზე საინტერესო ის არის, თუ როგორ ითქმის „ხურდის დაბრუნება“.
ვიეტნამურ ენაში არის ჯადოსნური ზმნიზედა lại (ლაი), რაც ნიშნავს „უკან“ ან „კვლავ“ (ხელახლა).
ამრიგად, საოცარი ქიმიური რეაქცია ხდება:
trả(გადახდა) +lại(უკან/დაბრუნება) =trả lại(ხურდის დაბრუნება)
ეს ლოგიკა ძალიან ლამაზია – „მე გიხდით, თქვენ კი უკან მიბრუნებთ“, ეს ხომ ზუსტად „ხურდის დაბრუნებაა“?
ამიტომ, გადახდის მთელი პროცესი უბრალო ორკაციან ცეკვას ჰგავს:
- თქვენ ამოიღებთ 100K-ს, გადასცემთ გამყიდველს და ეუბნებით:
Tôi trả anh 100 nghìn.(თოი ჭა ანჰ 100 ნგინ.) – (მე გიხდით 100 ათასს/100K-ს.) - გამყიდველი იღებს ფულს, გიბრუნებთ 60K-ს და ამბობს:
Trả lại chị 60 nghìn.(ჭა ლაი ჩი 60 ნგინ.) – (ხურდას გიბრუნებთ 60 ათასს/60K-ს.)
ხედავთ, არანაირი რთული გრამატიკა, მხოლოდ trả (ჭა) და trả lại (ჭა ლაი) „წინ და უკან“ მოძრაობაა. ამ კომბინაციის დაუფლებით, თქვენ აღარასოდეს დაიბნევით არცერთ სავაჭრო სიტუაციაში.
„ჟესტიკულაციიდან“ „დიალოგამდე“, თქვენ მხოლოდ კარგი ხელსაწყო გაკლიათ
ამ სამი „საიდუმლო სოუსის“ დაუფლებით, თქვენ უკვე თავდაჯერებულად შეძლებთ მრავალ ყოველდღიურ კომუნიკაციას. აღმოაჩენთ, რომ ენა მაღალი კედელი კი არა, ხიდია, და თქვენ უკვე გაქვთ ამ ხიდის ასაშენებლად პირველი ქვაკუთხედი.
რა თქმა უნდა, რეალურ საუბრებს ყოველთვის მოულოდნელობები ახლავს. რა მოხდება, თუ გამყიდველი ისეთ სიტყვებს გკითხავთ, რომლებიც არ გესმით?
ამ დროს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი ხდება ჭკვიანი „ჯიბის მრჩეველი“. ისეთი ჩეთის აპლიკაცია, როგორიცაა Intent, თავისი ჩაშენებული მძლავრი AI რეალურ დროში თარგმნის ფუნქციით, მარტივად დაგეხმარებათ. ის თქვენ გვერდით მყოფ ვიეტნამურის მცოდნე მეგობარს ჰგავს, რომელსაც შეუძლია მყისიერად თარგმნოს სხვისი ნათქვამი, ასევე მყისვე გადააქციოს თქვენი ჩინურად ნათქვამი ნამდვილ ვიეტნამურ წინადადებებად. ამგვარად, თქვენ არა მხოლოდ ნივთების შეძენას შეძლებთ, არამედ რეალურად რამდენიმე სიტყვით ესაუბრებით კიდეც მათ.
თუ გინდათ მსოფლიოს ნებისმიერ ადამიანთან დამეგობრება, დაიწყეთ აქედან: https://intent.app/
შემდეგ ჯერზე, ნუღარ გამოიყენებთ მხოლოდ თითებს და კალკულატორს. სცადეთ ეს რამდენიმე მარტივი „უნივერსალური ფორმულა“ და აღმოაჩენთ, რომ მარტივი შოპინგიც კი შეიძლება თბილ და საინტერესო კულტურათაშორის გაცვლად იქცეს.