Huenda Njia Yako ya Kujifunza Lugha Ilikuwa Potofu Tangu Mwanzo

Wengi wetu tumewahi kupitia hili: Tumetumia miaka mingi kujifunza Kiingereza, tukakariri maneno mengi sana, lakini tunapokutana na mgeni, tunajua tu kusema “How are you?”. Au, tunadhani kila mara kwamba kujifunza lugha kunapaswa kuanza na “Hello” na “Thank you”, ili tuweze kuzungumza na wenyeji na kusafiri.

Lakini vipi nikikuambia kuna njia yenye nguvu zaidi ya kujifunza, ambayo hailengi “mazungumzo fasaha”, bali inaiona lugha kama ufunguo wa kufungua ulimwengu unaokuvutia sana?

Leo, ningependa kushiriki nawe hadithi. Mhusika mkuu wa hadithi hii ni mwanafunzi wa shahada ya uzamivu kutoka Taiwan anayefanya utafiti wa historia ya Byzantine nchini Ujerumani. Kwa ajili ya utafiti wake, alijilazimisha kuwa “mtafsiri” wa Kijerumani, Kifaransa, Kigiriki cha Kale na Kilatini.

Kuona Kujifunza Lugha Kama Mchezo wa Upelelezi

Fikiria wewe ni mpelelezi bingwa, umepokea kesi ya mafumbo iliyofichwa kwa milenia—fumbo la kupanda na kushuka kwa Ufalme wa Byzantine.

Kesi hii ni ya kale sana, hati zote za awali (vyanzo vya kwanza vya kihistoria) zimeandikwa kwa misimbo miwili ya kale (Kigiriki cha Kale na Kilatini). Ili kuelewa ushahidi huu wa kwanza, lazima kwanza ujifunze kutambua misimbo hii miwili.

Jambo gumu zaidi ni kwamba, kwa miaka mia moja iliyopita, wapelelezi bora zaidi duniani (wanazuoni wa kisasa) pia wamechunguza kesi hii. Waliandika noti nyingi za uchambuzi kwa lugha zao za asili—Kijerumani na Kifaransa. Matokeo ya utafiti wao ni dalili muhimu za kutatua kesi, huwezi kuiepuka.

Nifanyeje?

Njia pekee ni kujigeuza kuwa “mpelelezi bingwa” anayezungumza lugha nyingi.

Mwanafunzi huyu wa historia, ndiye “mpelelezi bingwa” huyu. Lengo lake halikuwa kujifunza kuagiza kahawa kwa Kilatini, bali kusoma kazi za Cicero na kufumbua pazia la historia ya milenia. Alijifunza Kijerumani na Kifaransa, si kwa ajili ya kupiga soga, bali ili asimame kwenye mabega ya majitu na kuelewa utafiti wa kisasa kabisa wa kitaaluma.

Unaona, pale ambapo lengo la kujifunza linabadilika kutoka “mawasiliano ya kila siku” hadi “kutatua mafumbo”, mantiki nzima ya kujifunza hubadilika.

“Kwa Nini Wako” Huamua “Jinsi Gani Utajifunza”

Njia ya kujifunza ya mwanafunzi huyu wa shahada ya uzamivu inaeleza kikamilifu ukweli huu:

• Kigiriki cha Kale na Kilatini: Kusoma tu, bila kuzungumza. Walimu wake hawakufundisha “habari yako?” darasani, bali walichukua Vitabu vya Vita vya Gaul vya Caesar moja kwa moja, na kuanza kuchambua muundo wa sarufi. Kwa sababu lengo lilikuwa kusoma maandishi, mafunzo yote yalijikita kwenye kiini hiki. Alijifunza Kigiriki cha Kale kwa mwaka mmoja na nusu, hata hakujua jinsi ya kuitumia kwa salamu rahisi, lakini hii haikumzuia kusoma maandishi hayo magumu ya kale.

• Kijerumani na Kifaransa: Kwa ajili ya “zana za kutatua kesi”. Lazima azungumze Kijerumani na mshauri wake na wanafunzi wenzake kwa mijadala ya kina ya kitaaluma, hivyo ujuzi wa kusikiliza, kuzungumza, kusoma, na kuandika kwa Kijerumani ulihitaji kuwa imara. Na Kifaransa, kilikuwa zana muhimu ya kusoma nyaraka nyingi za utafiti. Lugha hizi mbili zilikuwa silaha zake za kuishi na kupambana katika ulimwengu wa kitaaluma.

Funzo kubwa zaidi tunalopata kutoka hadithi hii ni: Acha kuuliza “jinsi ya kujifunza lugha vizuri”, bali kwanza jiulize “Kwa nini ninajifunza?”

Je, unataka kuelewa filamu ya Kifaransa isiyo na manukuu? Je, unataka kusoma riwaya asilia ya mwandishi wa Kijapani? Au, unataka kuwasiliana na wenzako kutoka sehemu mbalimbali za dunia na kukamilisha mradi pamoja?

Kadiri “kwa nini” chako kinavyokuwa bayana na cha dharura, ndivyo unavyopata mwelekeo zaidi na hamasa zaidi. Hutahangaika tena na “neno hili halina maana”, kwa sababu unajua, kila neno unalojifunza, kila sheria ya sarufi, ni ufunguo wa kufungua “hazina” yako.

Lugha, ni Daraja Linalounganisha Dunia

Jambo la kufurahisha ni kwamba, ufasaha wa Kiingereza wa mwanafunzi huyu wa shahada ya uzamivu, aliupata akiwa Ujerumani.

Katika eneo lake la utafiti, wataalamu kutoka sehemu mbalimbali za dunia kama Sweden, Brazil, na Italia walikusanyika. Walipokusanyika, Kiingereza kilikuwa lugha rahisi zaidi ya mawasiliano. Ilikuwa ni hitaji hili halisi la mawasiliano kwa ajili ya kutatua matatizo, lililofanya uwezo wake wa Kiingereza kuimarika kwa kasi kubwa.

Hii inathibitisha wazi kwamba kiini cha lugha ni kuunganisha. Iwe ni kuunganisha hekima za kale, au kuunganisha watu wenye tamaduni tofauti za kisasa.

Katika ulimwengu wa leo uliohuishwa, kila mmoja wetu anaweza kuwa “muunganishaji” wa aina hii. Labda hauhitaji kujua lugha nne au tano kama yeye, lakini kuwa na zana inayoweza kuvunja vizuizi vya mawasiliano wakati wowote bila shaka itakufikisha mbali zaidi. Sasa, App za gumzo kama Intent, zinaweza, kupitia tafsiri ya moja kwa moja ya AI iliyojengewa ndani, kukuwezesha kuwasiliana kwa urahisi na watu kutoka kona yoyote ya dunia kwa lugha yao ya asili. Hii ni kama kuweka “kitafsiri-kila-kitu” kwenye fikra zako, na kufanya muunganisho kuwa rahisi zaidi kuliko hapo awali.

Kwa hivyo, acha kuona kujifunza lugha kama kazi ngumu.

Tafuta “kwa nini” kinachokugusa moyo, tafuta “fumbo” unalotaka kulitatua. Kisha, tumia lugha kama zana yako ya uchunguzi, na uende kwa ujasiri kuchunguza ulimwengu huo mpana zaidi. Utagundua kuwa mchakato wa kujifunza si mapambano yenye maumivu tena, bali ni safari ya ugunduzi iliyojaa mshangao.