Đừng chỉ học thuộc từ vựng nữa! Làm như vậy, trình độ ngoại ngữ của bạn sẽ "thưởng thức" một bữa tiệc thịnh soạn

Bạn có như vậy không?

Trong điện thoại có lưu vài ứng dụng học từ vựng, trong mục yêu thích có cả đống "sách ngữ pháp tổng hợp", mỗi ngày đều cần mẫn điểm danh, cảm thấy nỗ lực của mình đến mức muốn tự khen ngợi bản thân.

Nhưng khi thực sự cần dùng ngoại ngữ – muốn đọc hiểu một bài viết thú vị, muốn trò chuyện vài câu với bạn bè nước ngoài, hoặc xem một bộ phim không có phụ đề – ngay lập tức cảm thấy đầu óc trống rỗng, những từ vựng "quen mặt lạ mày" cứ lướt qua trong đầu, nhưng lại không thể xâu chuỗi chúng lại được.

Chúng ta đều nghĩ vấn đề nằm ở "từ vựng không đủ" hoặc "ngữ pháp không vững". Nhưng nếu tôi nói với bạn rằng, vấn đề thực sự có thể hoàn toàn không phải vậy thì sao?

Học ngôn ngữ, giống như học nấu ăn

Hãy tưởng tượng bạn muốn trở thành một đầu bếp tài ba.

Bạn mua những nguyên liệu tốt nhất thế giới (từ vựng), đọc kỹ tất cả các công thức nấu ăn của nhà hàng Michelin (sách ngữ pháp), thậm chí còn học thuộc làu làu nguồn gốc và lịch sử của từng loại gia vị.

Nhưng bạn chưa bao giờ thực sự nổi lửa, chưa bao giờ tự tay cầm muỗng, chưa bao giờ thử nhiệt độ dầu, và cũng chưa bao giờ nếm thử món ăn do chính mình làm.

Bạn có dám nói mình biết nấu ăn không?

Học ngôn ngữ cũng vậy. Chỉ học thuộc từ vựng, nhồi nhét ngữ pháp, giống như một người sành ăn chỉ sưu tầm nguyên liệu và công thức, chứ không phải một đầu bếp có thể làm ra yến tiệc Mãn Hán Toàn Tịch. Chúng ta sưu tầm quá nhiều "nguyên liệu", nhưng lại hiếm khi thực sự "chế biến" chúng.

Còn "đọc", chính là quá trình "chế biến" quan trọng nhất, và cũng thường bị chúng ta bỏ qua nhất trong việc học ngôn ngữ. Nó có thể biến những từ vựng rời rạc và quy tắc lạnh lùng, thành những đĩa "món ăn văn hóa" nóng hổi, sống động và đầy ý nghĩa.

Đưa cho não bộ của bạn một "thực đơn ẩm thực thường niên"

Tôi biết, chỉ cần nhắc đến việc đọc, bạn có thể lại cảm thấy đau đầu: "Đọc gì đây? Khó quá không hiểu thì sao? Không có thời gian thì sao?"

Đừng vội. Chúng ta không cần phải bắt đầu bằng cách nghiền ngẫm những cuốn sách dày cộp, đồ sộ. Ngược lại, chúng ta có thể như nếm trải ẩm thực, tự thiết lập cho mình một "thực đơn đọc sách thường niên" thú vị và nhẹ nhàng.

Trọng tâm của thực đơn này không phải là "hoàn thành nhiệm vụ", mà là "thưởng thức hương vị". Mỗi tháng, chúng ta sẽ đổi một "phong cách ẩm thực" (thể loại), khám phá những khía cạnh khác nhau của ngôn ngữ và văn hóa.

Bạn có thể lên kế hoạch "thực đơn" của mình như sau:

Tháng Một: Nếm thử "hương vị lịch sử" Đọc một cuốn sách lịch sử hoặc tiểu sử nhân vật về quốc gia mà bạn đang học ngôn ngữ. Bạn sẽ phát hiện ra rằng, rất nhiều từ vựng và phong tục mà bạn quen thuộc, đều ẩn chứa một câu chuyện tuyệt vời phía sau.
Tháng Hai: Thêm chút "món tráng miệng cuộc sống" Tìm một cuốn tiểu thuyết tình yêu hoặc sách đọc nhẹ nhàng được viết bằng ngôn ngữ bạn đang học. Đừng ngại "trẻ con", hãy cảm nhận cách người bản địa thể hiện tình yêu và sự lãng mạn bằng ngôn ngữ của họ.
Tháng Ba: Thưởng thức "súp đậm đà tư tưởng" Đọc một cuốn sách phi hư cấu, chẳng hạn như sách về phương pháp học tập, phát triển cá nhân hoặc một hiện tượng xã hội nào đó. Hãy xem một nền văn hóa khác suy nghĩ như thế nào về những vấn đề mà chúng ta cùng quan tâm.
Tháng Tư: Thử "hương vị lạ lẫm" Thử thách bản thân với một lĩnh vực mà bạn thường không tiếp xúc, ví dụ như khoa học viễn tưởng, thơ ca hoặc tiểu thuyết trinh thám. Điều này giống như một cuộc phiêu lưu của vị giác, sẽ mang lại cho bạn những bất ngờ không mong đợi.
Tháng Năm: Thay đổi góc nhìn của một "đầu bếp" khác Tìm tác phẩm của một nữ tác giả mà bạn chưa từng đọc. Bạn sẽ từ một góc nhìn hoàn toàn mới mẻ, tinh tế, để hiểu lại văn hóa và cảm xúc của đất nước đó.

...Bạn có thể tự do sắp xếp các tháng tiếp theo tùy theo sở thích của mình. Điều mấu chốt là, hãy biến việc đọc trở thành một cuộc khám phá ẩm thực đầy mong đợi, chứ không phải một nhiệm vụ học tập nặng nề.

Một vài gợi ý để việc "thưởng thức" trở nên thú vị hơn

Đừng sợ "ăn không hết": Cuốn sách của tháng này chưa đọc xong? Không sao cả! Giống như khi đi ăn buffet, mục tiêu của chúng ta là nếm thử nhiều món ăn đa dạng, chứ không phải ăn hết sạch mọi món. Dù chỉ đọc vài chương, miễn là có được điều gì đó, thì đó đã là một chiến thắng.
Bắt đầu từ "suất ăn trẻ em": Nếu bạn là người mới bắt đầu, đừng ngần ngại, hãy trực tiếp bắt đầu với sách thiếu nhi hoặc sách đọc phân cấp (Graded Readers). Đằng sau ngôn ngữ đơn giản, thường ẩn chứa những giá trị văn hóa và quan điểm thuần túy nhất. Không ai quy định học ngoại ngữ phải "một bước lên tiên".
Tận dụng "dụng cụ bếp thông minh" của bạn: Trong quá trình đọc, khi gặp từ không hiểu, hoặc đặc biệt muốn trò chuyện với bạn bè nước ngoài cũng đang đọc cuốn sách đó thì sao? Đây chính là lúc công nghệ có thể giúp ích. Ví dụ, sử dụng một ứng dụng trò chuyện có tích hợp AI dịch như Intent, bạn không chỉ có thể tiện tay tra từ, mà còn có thể giao lưu ý kiến với những người yêu sách trên khắp thế giới một cách không rào cản. Sức hấp dẫn của ngôn ngữ, chỉ thực sự tỏa sáng trong giao tiếp.

Đừng chỉ là một "người sưu tầm nguyên liệu" của ngôn ngữ nữa.

Năm mới, hãy cùng nhau "nổi lửa", biến những từ vựng và ngữ pháp đang nằm trong đầu, nấu thành những "bữa tiệc ngôn ngữ" thực sự nuôi dưỡng tư tưởng và tâm hồn của chúng ta.

Từ hôm nay, hãy mở một cuốn sách ra, dù chỉ là một trang. Bạn sẽ phát hiện ra rằng, thế giới đang mở ra trước mắt bạn theo một cách mà bạn chưa bao giờ tưởng tượng.