Đừng “học” ngoại ngữ nữa, bạn nên kết bạn với nó
Nhiều người trong chúng ta đã từng trải qua trải nghiệm này:
Học tiếng Anh mười năm ở trường, thuộc lòng vô số từ vựng, đào sâu vô vàn ngữ pháp, nhưng kết quả là khi gặp người nước ngoài, sau một hồi ấp úng, câu nói duy nhất thốt ra vẫn là “Hello, how are you?”. Tại sao việc học ngoại ngữ lại khổ sở và vô ích đến vậy?
Vấn đề có lẽ nằm ở chỗ, chúng ta đã đi sai hướng ngay từ đầu.
Chúng ta luôn coi ngôn ngữ như một “môn học” để nghiên cứu, nhưng thực ra, nó giống một “thực thể sống động” hơn, đang chờ chúng ta làm quen và kết bạn.
Thử nghĩ xem, bạn kết bạn như thế nào?
Bạn sẽ không ngay lập tức nghiên cứu “cấu trúc ngữ pháp” của đối phương, hay yêu cầu họ đọc thuộc lòng sơ yếu lý lịch. Bạn sẽ trò chuyện với họ, lắng nghe xem họ thích nhạc gì, xem phim gì, chia sẻ những câu chuyện và trò đùa của nhau. Bạn dành thời gian ở bên họ vì bạn thích “con người” đó.
Học ngôn ngữ cũng nên như vậy.
Bí mật từ “kẻ dốt đặc” trở thành cao thủ ngôn ngữ
Tôi có một người bạn, anh ấy đã áp dụng cách “kết bạn” để từ một “kẻ dốt ngoại ngữ” (theo nhận định chung) trở thành một cao thủ nói được nhiều thứ tiếng.
Thời đi học, anh ấy tệ đủ thứ tiếng: Anh, Pháp, Tây Ban Nha. Đặc biệt là tiếng Tây Ban Nha, dù rất giống tiếng mẹ đẻ của anh ấy là tiếng Bồ Đào Nha, nhưng anh ấy vẫn trượt. Anh ấy ghét học thuộc lòng, trên lớp luôn mất tập trung, đầu óc chỉ nghĩ đến việc đi đá bóng sau giờ học.
Lớp học truyền thống giống như một buổi xem mắt gượng gạo, ép buộc anh ấy tiếp nhận một “môn học” mà anh ấy không hề hứng thú, tất nhiên anh ấy chỉ muốn bỏ trốn.
Nhưng điều kỳ diệu là, trong lòng anh ấy luôn rất yêu thích ngôn ngữ. Anh ấy muốn hiểu được những cuộc trò chuyện của hàng xóm người Tây Ban Nha, và cũng khao khát văn hóa Pháp. Sự thay đổi thực sự đến khi anh ấy tìm thấy lý do để “kết bạn” với những ngôn ngữ này.
Mỗi mùa hè, căn nhà nghỉ mát ven biển của gia đình anh ấy luôn rất sôi động, với đủ thứ tiếng của bạn bè và người thân. Khi mọi người dùng tiếng Pháp để nói về những bài hát thịnh hành năm xưa, hay những câu thoại kinh điển trong phim, anh ấy luôn cảm thấy mình như một người ngoài cuộc, không thể xen vào một lời nào.
Cái cảm giác “muốn hòa nhập với họ” đó giống như việc bạn muốn gia nhập một hội bạn bè rất “cool”, và thế là bạn bắt đầu vô thức tìm hiểu sở thích của họ. Anh ấy bắt đầu chủ động nghe nhạc Pháp, xem phim Anh, vì anh ấy muốn có nhiều chủ đề chung hơn với gia đình và bạn bè.
Bạn thấy đấy, động lực thúc đẩy anh ấy học tập không phải là điểm số thi cử, mà là “cảm giác kết nối” – khao khát được gắn kết với những người mình yêu mến, với nền văn hóa mình yêu thích.
Khi bây giờ anh ấy có thể ngân nga tùy hứng một bài hát Pháp cũ, khiến cả nhóm bạn cười phá lên, thì cảm giác thành tựu đó còn thực tế hơn bất kỳ điểm cao nào trong kỳ thi.
Làm thế nào để “kết bạn” với một ngôn ngữ?
Khi đã hiểu rõ điều này, phương pháp trở nên cực kỳ đơn giản. Người bạn của tôi đã tổng kết ba bước cốt lõi, giống như ba giai đoạn khi kết giao bạn mới:
Bước 1: Tìm “điểm chung”, không phải “mục đích thực dụng”
Rất nhiều người khi học ngôn ngữ thường hỏi: “Học ngôn ngữ nào hữu ích nhất? Kiếm tiền nhất?”
Điều này giống như việc kết bạn chỉ nhìn vào gia cảnh của đối phương, một mối quan hệ như vậy chắc chắn sẽ không bền lâu.
Động lực thực sự đến từ sự yêu thích chân thành trong trái tim bạn. Bạn có đặc biệt thích xem anime Nhật Bản không? Vậy thì hãy học tiếng Nhật. Bạn có mê K-pop Hàn Quốc đến nỗi không dứt ra được không? Vậy thì hãy học tiếng Hàn. Bạn có thấy không khí phim Pháp độc đáo không? Vậy thì hãy học tiếng Pháp.
Khi bạn thực sự đắm chìm vào một nền văn hóa mà bạn yêu thích, bạn sẽ không hề tính toán “hôm nay đã học mấy tiếng”. Bạn sẽ tự nhiên đắm mình vào đó, tận hưởng quá trình này, giống như khi bạn xem phim hay nghe nhạc vậy. Đây chính là động cơ học tập mạnh mẽ và bền bỉ nhất.
Bước 2: Tạo “sự gắn bó hàng ngày”, không phải “những cuộc hẹn hò gò bó”
Kết bạn, điều quý giá là sự đồng hành hàng ngày, chứ không phải những “cuộc hẹn hò chính thức” bữa đực bữa cái.
Đừng ép mình ngồi nghiêm chỉnh một giờ mỗi ngày, cắm đầu vào những cuốn sách giáo khoa khô khan nữa. Hãy lồng ghép việc học ngôn ngữ vào thói quen hàng ngày của bạn, biến nó thành một phần cuộc sống.
Phương pháp của người bạn tôi là:
- Khi thức dậy sớm: Vừa đánh răng, pha cà phê, vừa nghe 30 phút audio tiếng Pháp và đọc to theo. Những việc nhà đơn giản này không cần động não, lại chính là thời gian vàng để “luyện tai”.
- Khi đi bộ: Anh ấy đi bộ hơn mười nghìn bước mỗi ngày, và khoảng thời gian này được dùng để nghe podcast tiếng Pháp. Vừa rèn luyện sức khỏe, vừa luyện nghe.
Cách học “tiện thể” này đã giảm đáng kể độ khó của việc duy trì. Bởi vì bạn không phải “thêm” một nhiệm vụ, mà là đang “tận dụng” khoảng thời gian mà bạn vốn dĩ sẽ dành ra.
Bước 3: Mạnh dạn “mở miệng trò chuyện”, không phải “chủ nghĩa hoàn hảo”
Khi giao tiếp với bạn mới, điều sợ nhất là cứ im lặng vì sợ nói sai.
Bản chất của ngôn ngữ là giao tiếp, không phải thi đọc diễn cảm. Không ai sẽ chế giễu bạn chỉ vì một lỗi ngữ pháp nhỏ. Ngược lại, sự nỗ lực và dũng cảm của bạn sẽ mang lại cho bạn sự tôn trọng và tình bạn.
Vì vậy, hãy mạnh dạn nói ra. Ngay cả khi bạn tự lẩm bẩm đọc theo trên đường phố, giống như người bạn của tôi (anh ấy thậm chí còn bị bạn của bạn gái cho là có vấn đề về thần kinh). Đeo tai nghe vào, người khác sẽ nghĩ bạn đang gọi điện thoại, điều này có thể giúp bạn vượt qua nỗi sợ ban đầu.
Lặp lại và bắt chước là cách nhanh nhất để “nội hóa” ngôn ngữ thành của riêng bạn. Miệng bạn sẽ hình thành ký ức cơ bắp, não bộ của bạn sẽ quen với các phát âm và nhịp điệu mới.
Vì vậy, hãy quên đi những quy tắc ngữ pháp và bảng từ vựng khiến bạn đau đầu đi.
Cách tốt nhất để học ngôn ngữ là đừng xem nó như một “môn học”.
Hãy tìm một nền văn hóa khiến bạn say mê, hòa nhập nó vào cuộc sống hàng ngày của bạn, sau đó dũng cảm mở miệng, để thiết lập những kết nối thực sự.
Khi bạn đã sẵn sàng biến tình yêu dành cho ngôn ngữ này thành tình bạn với nhiều người hơn trên thế giới, những công cụ như Intent có thể giúp bạn thực hiện bước đầu tiên. Đây là một ứng dụng trò chuyện tích hợp AI dịch thuật, giúp bạn dễ dàng giao tiếp với người bản xứ trên toàn cầu ngay từ ngày đầu tiên, ngay cả khi vốn từ vựng của bạn còn hạn chế. Nó giống như khi bạn trò chuyện với một người bạn mới lần đầu tiên, bên cạnh bạn có một phiên dịch viên hiểu bạn vậy.
Bây giờ, hãy tự hỏi bản thân: Bạn muốn kết bạn với ngôn ngữ nào nhất?