ቋንቋ የምትማርበት መንገድ፣ ምናልባት ከመጀመሪያውኑ የተሳሳተ ሊሆን ይችላል

ብዙዎቻችን ይህን የመሰለ ገጠመኝ አለብን፡ እንግሊዝኛን ለመማር ብዙ ዓመታትን አሳልፈን፣ ስፍር ቁጥር የሌላቸውን ቃላት በቃል ተምረን፣ ነገር ግን አንድ የውጭ ዜጋ ስናገኝ አሁንም “እንዴት ነህ?” ከሚለው ውጭ ሌላ ምንም አናውቅም። ወይም ደግሞ፣ ቋንቋ መማር መጀመር ያለበት “ሰላም” እና “አመሰግናለሁ” ከሚሉ ቃላት ነው ብለን ሁሌም እናስባለን—ከአካባቢው ነዋሪዎች ጋር ለመጨዋወት፣ ወይም ለመጓዝ ሲባል ነው።

ነገር ግን የበለጠ ኃይለኛ የመማሪያ መንገድ እንዳለ ብነግርህስ? ይህ መንገድ "አቀላጥፎ መናገር" ላይ አያተኩርም፣ ይልቁንም ቋንቋን በእውነት የምትማረክበትን ዓለም ለመክፈት እንደ ቁልፍ ይጠቀምበታል።

ዛሬ፣ አንድ ታሪክ ላካፍልህ እፈልጋለሁ። የዚህ ታሪክ ዋና ገጸ ባህሪ በጀርመን የባይዛንታይን ታሪክን የሚያጠና የትብብር ዶክትሬት ተማሪ ነው። ለጥናቱ ሲል፣ የጀርመንኛ፣ የፈረንሳይኛ፣ የጥንታዊ ግሪክኛ እና የላቲን ቋንቋዎች “ምስጢር ፈቺ” ለመሆን ራሱን አስገደደ።

ቋንቋ መማርን፣ እንደ መርማሪ ጨዋታ መመልከት

እስቲ አስብ፣ አንተ ከፍተኛ መርማሪ ነህ፣ እና ለሺህ አመታት ያህል ተሸፍኖ የቆየ ያልተፈታ ምስጢር—የባይዛንታይን ግዛት መነሳትና መውደቅ ምስጢር—ተቀብለሃል።

ይህ ጉዳይ በጣም ጥንታዊ ከመሆኑ የተነሳ ሁሉም የመጀመሪያዎቹ ሰነዶች (የመጀመሪያ ደረጃ ታሪካዊ መረጃዎች) በሁለት ጥንታዊ ምስጢራት (በጥንታዊ ግሪክ እና በላቲን) ተጽፈዋል። እነዚህን የመጀመሪያ ደረጃ ማስረጃዎች ለመረዳት፣ መጀመሪያ እነዚህን ሁለቱን ምስጢሮች መፍታት መቻል አለብህ።

ከዚህም በላይ ችግሩ ደግሞ ባለፉት መቶ ዓመታት ውስጥ በዓለም ላይ ካሉ በጣም ብልህ መርማሪዎች (ዘመናዊ ምሁራን) መካከል ጥቂቶቹ ይህን ጉዳይ አጥንተዋል። የራሳቸውን የትውልድ ቋንቋ—ጀርመንኛ እና ፈረንሳይኛ—ተጠቅመው እጅግ በጣም ብዙ የትንተና ማስታወሻዎችን ጽፈዋል። የእነሱ የምርምር ውጤቶች ጉዳዩን ለመፍታት ቁልፍ ፍንጮች ናቸው፤ እነሱን ሳትጠቀምበት ማለፍ አትችልም።

ታዲያ ምን ታደርጋለህ?

ብቸኛው መንገድ ደግሞ ራስህን ብዙ ቋንቋዎችን ወደሚያውቅ “ልዩ መርማሪ” መቀየር ነው።

ይህ የታሪክ ዶክተር እንዲህ ያለ “ልዩ መርማሪ” ነው። የእሱ ዓላማ በላቲን ቡና ማዘዝን መማር ሳይሆን፣ የሲሴሮን ጽሑፎች ማንበብና የሺህ ዓመታትን የታሪክ ጭጋግ መረዳት ነበር። ጀርመንኛ እና ፈረንሳይኛ የተማረውም ከሰዎች ጋር ለመጨዋወት ሳይሆን፣ በትላልቅ ሰዎች ትከሻ ላይ ቆሞ በጣም የዘመኑን ምሁራዊ ምርምር ለመረዳት ነበር።

እንግዲህ፣ የመማር ዓላማ ከ"ዕለታዊ ግንኙነት" ወደ "ምስጢር መፍታት" ሲቀየር፣ አጠቃላይ የመማር አመክንዮው ሙሉ በሙሉ ይቀየራል።

'ለምን' የሚለው ምክንያትህ፣ 'እንዴት' እንደምትማር ይወስናል።

የዚህ ዶክተር የመማር መንገድ፣ ይህን እውነት በሚገባ ያሳያል፦

• የጥንታዊ ግሪክ እና የላቲን ቋንቋዎች፡ ማንበብ ብቻ፣ መናገር የለም። መምህሩ በትምህርት ወቅት “እንዴት ነህ?” አያስተምርም ነበር፣ ይልቁንም የቄሳርን “የጎል ጦርነቶች” በቀጥታ ያወጣና ወዲያውኑ የሰዋስው አወቃቀሩን መተንተን ይጀምር ነበር። ዓላማው የጥናት ጽሑፎችን ማንበብ ስለነበር፣ ሁሉም ትምህርቶች በዚህ ዋና ዓላማ ዙሪያ ያተኮሩ ነበሩ። ለአንድ ዓመት ተኩል የጥንታዊ ግሪክን ተማረ፣ ቀላል ሰላምታ ለመስጠት እንኳን መጠቀም አልቻለም፣ ግን ይህ ውስብስብ የሆኑትን ጥንታዊ ጽሑፎች ከማንበብ አላገደውም።

• ጀርመንኛ እና ፈረንሳይኛ፡ “የጉዳይ መፍቻ መሳሪያ” ለመሆን። በጀርመንኛ ከአማካሪው እና ከጓደኞቹ ጋር ጥልቅ ምሁራዊ ውይይት ማድረግ ነበረበት፣ ለዚህም የጀርመንኛ ማዳመጥ፣ መናገር፣ ማንበብ እና መጻፍ እጅግ በጣም ጥሩ መሆን ነበረበት። ፈረንሳይኛ ደግሞ እጅግ በጣም ብዙ የጥናት መረጃዎችን ለማንበብ የግድ አስፈላጊ መሳሪያ ነበር። እነዚህ ሁለት ቋንቋዎች በምሁራዊው ዓለም ለመኖርና ለመታገል የጦር መሳሪያዎቹ ነበሩ።

ይህ ታሪክ የሚሰጠን ትልቁ ትምህርት ደግሞ፦ “አንድ ቋንቋን እንዴት ልማር?” ብለህ መጠየቅ አቁም፤ ይልቁንም ራስህን “ለምን እየተማርኩ ነው?” ብለህ ጠይቅ።

ያለ ንዑስ ጽሑፍ የፈረንሳይ ፊልም መረዳት ትፈልጋለህ? የጃፓናዊ ደራሲን የመጀመሪያ ልብ ወለድ ማንበብ ትፈልጋለህ? ወይስ ከዓለም ዙሪያ ካሉ የስራ ባልደረቦች ጋር መነጋገር እና አንድ ፕሮጀክት በጋራ ማጠናቀቅ ትፈልጋለህ?

"ለምን?" የሚለው ምክንያትህ ይበልጥ ግልጽ እና አንገብጋቢ ሲሆን፣ የመማርህ አቅጣጫ እና መነሳሳት ይጨምራል። "ይህ ቃል ምንም ጥቅም የለውም" ብለህ አትጨነቅም፣ ምክንያቱም የምትማረው እያንዳንዱ ቃል፣ እያንዳንዱ ሰዋስው፣ ለዚያ "ውድ ሀብት"ህ ቁልፍ እያስገጠምክለት እንደሆነ ታውቃለህ።

ቋንቋ፣ ዓለምን የሚያገናኝ ድልድይ ነው።

አስገራሚው ነገር ደግሞ የዚህ ዶክተር የእንግሊዝኛ ንግግር ችሎታ በጀርመን ውስጥ ነው የዳበረው።

በምርምር ዘርፉ ከስዊድን፣ ከብራዚል፣ ከጣሊያን እና ከሌሎችም የዓለም ክፍሎች የመጡ ምሁራን ተሰባስበው ነበር። ሁሉም ሲሰበሰቡ፣ እንግሊዝኛ በጣም ምቹ የጋራ ቋንቋ ሆነ። በትክክል ይህ እውነተኛ፣ ችግሮችን ለመፍታት ያለ የመግባቢያ ፍላጎት፣ የእንግሊዝኛ ችሎታውን በፍጥነት እንዲያሳድግ አደረገው።

ይህ በትክክል የሚያረጋግጠው የቋንቋ ምንነት ግንኙነት እንደሆነ ነው። የጥንታዊ ጥበብን ለማገናኘትም ይሁን፣ ወይም ዘመናዊ የተለያየ ባህላዊ ዳራ ያላቸውን ሰዎች ለማገናኘት።

በአሁኑ ጊዜ ዓለም በአንድነት በተያያዘበት ዘመን፣ እያንዳንዳችን እንደዚህ አይነት “አገናኝ” መሆን እንችላለን። ምናልባት እንደ እርሱ አራት አምስት ቋንቋዎችን ማወቅ ላያስፈልግህ ይችላል፣ ግን የመግባቢያ እንቅፋቶችን በማንኛውም ጊዜ ማፍረስ የሚችል መሳሪያ መያዝ ያለ ጥርጥር የበለጠ እንድትሄድ ያደርግሃል። አሁን፣ እንደ Intent ያሉ የውይይት መተግበሪያዎች፣ አብሮ የተሰራውን የኤአይ (AI) ቅጽበታዊ ትርጉም በመጠቀም፣ በቀላሉ ከዓለም ከየትኛውም ክፍል ካለ ሰው ጋር በቋንቋህ እንድትነጋገር ያስችሉሃል። ይህ ለአስተሳሰብህ “ሁሉን አቀፍ ተርጓሚ” እንዳስገባህ ያህል ነው፣ ግንኙነትን ከዚህ በፊት ታይቶ በማይታወቅ ሁኔታ ቀላል ያደርገዋል።

ስለዚህ፣ ቋንቋ መማርን ከባድ ስራ አድርገህ አትቁጠረው።

ልብህን የሚማርከውን “ለምን” የሚለውን ምክንያት አግኝ፣ ልትፈታው የምትፈልገውን “ምስጢር” አግኝ። ከዚያም፣ ቋንቋን እንደ መዳሰሻ መሳሪያህ አድርግና ያንን ሰፊ ዓለም በድፍረት ለመዳሰስ ሂድ። የመማር ሂደትህ ከባድ ትግል እንዳልሆነ፣ ይልቁንም አስገራሚ ግኝቶች የተሞላ ጉዞ እንደሆነ ታገኛለህ።