Корей тілінің жалғаулықтарын жаттап әуре болмаңыз! Осы «GPS» ойлау жүйесін меңгеріңіз де, үш минутта шынайы корей тілінде сөйлеңіз
Сіз де осындай қиындыққа тап болдыңыз ба: корей сөздерін жаттап алсаңыз да, сөйлей бастағанда, корей достарыңыз әлі де түсінбей қала ма?
Сіз: «Мен «Мен-тамақ ішемін» деген ретпен айттым ғой, неге дұрыс емес?» деп ойлауыңыз мүмкін.
Мәселе мынада, біз қытай немесе ағылшын тіліндегі сөз тіркесінің ретін корей тіліне қолдануға үйренгенбіз, бірақ корей тілінің түпкі логикасы мүлдем басқа. «은/는/이/가» ережелерін жаттап алу тек одан сайын шатастырады.
Бүгін біз күрделі грамматика кітаптарын мүлде ысырып қоямыз да, қарапайым ұқсату арқылы корей тілінің мәнін шынымен түсінуге көмектесеміз.
Негізгі құпия: Әр сөзге «GPS белгісін» жапсыру
Өзіңіз іс-шара ұйымдастырып жатырсыз деп елестетіңіз. Сіз әркімге рөл бөлуіңіз керек: кім «басты кейіпкер», кім «іс-әрекет етуші», не «құрал», іс-шара «қайда» өтеді.
Корей тіліндегі жалғаулықтар (Particles) – осы рөлдердің «сәйкестік белгісі» немесе «GPS локаторы» іспеттес.
Ағылшын және қытай тілдерінде біз рөлдерді сөздердің реті бойынша анықтаймыз. Мысалы, «Мен сені ұрдым» дегенде, алдында тұрған сөз бастауыш болады. Бірақ корей тілінде реттіліктің маңызы онша емес, маңыздысы – әр зат есімнен кейін жапсырылған сол «белгі». Бұл белгі тыңдаушыға, бұл сөз сөйлемде қандай рөл ойнайтынын анық көрсетеді.
«Белгі жапсыру» деген ұғымды түсінген бойда, сіз үшін корей тілінің құпиясы ашылғандай болады.
Біз ең негізгі бірнеше «белгіні» қарастырайық:
1. Басты кейіпкер белгісі: 은/는 (eun/neun)
Бұл белгі жалпы әңгіменің «тақырыптық басты кейіпкерін» белгілеу үшін қолданылады. Сіз біреуді, бір нәрсені таныстырғыңыз келсе немесе жаңа тақырыпқа көшкіңіз келсе, оған осы белгіні жапсырыңыз. Бұл: «Назар аударыңыз, енді біз сол туралы әңгімелейміз» дегенді білдіреді.
- 제 이름은… (Менің атым…)
- «Ат» – біз талқылайтын тақырыптың басты кейіпкері.
- 그는 작가예요. (Ол – жазушы.)
- «Ол» – біз әңгімелеп жатқан негізгі фокус.
Қолдану тәсілі: Зат есім дауыссыз дыбысқа аяқталса – 은, дауысты дыбысқа аяқталса – 는 қолданылады.
2. Іс-әрекет етуші белгісі: 이/가 (i/ga)
Егер «басты кейіпкер белгісі» фильм постеріндегі жұлдызды көрсетсе, онда «іс-әрекет етуші белгісі» нақты бір жерде «іс-әрекет жасап жатқан адамды» білдіреді. Бұл әрекетті немесе жағдайды «кім» жасағанын ерекшелейді.
- 개가 저기 있어요. (Сол ит сонда.)
- Ерекшелеу: кім сонда? – Ит!
- 날씨가 좋아요. (Ауа райы жақсы.)
- Ерекшелеу: не жақсы? – Ауа райы!
Салғастырыңыз: «저는 학생이에요 (Мен студентпін)» – бұл «мен» деген басты кейіпкердің кім екенін таныстыру. Ал егер досыңыз «Кім студент?» деп сұраса, сіз «제가 학생이에요 (Мен студентпін)» деп жауап бере аласыз, бұл жерде «іс-әрекет етушінің» мен екені ерекшеленеді.
Қолдану тәсілі: Зат есім дауыссыз дыбысқа аяқталса – 이, дауысты дыбысқа аяқталса – 가 қолданылады.
3. Құрал/Нысана белгісі: 을/를 (eul/reul)
Бұл белгі өте қарапайым. Ол «етістіктің әсер ететін» затына, яғни біз әдетте айтатын «толықтауышқа» жапсырылады. Ол әрекетті қабылдаушыны немесе нысанасын анық көрсетеді.
- 저는 책을 읽어요. (Мен кітапты оқимын.)
- «Оқу» әрекеті «кітап» деген құралға әсер етеді.
- 커피를 마셔요. (Кофені ішеді.)
- «Ішу» әрекетінің нысанасы – «кофе».
Қолдану тәсілі: Зат есім дауыссыз дыбысқа аяқталса – 을, дауысты дыбысқа аяқталса – 를 қолданылады.
4. Орын/Уақыт белгісі: 에/에서 (e/eseo)
Бұл екі белгі де орынға қатысты, бірақ қызметтері анық бөлінген:
-
에 (e): Статикалық «түйреуіш» сияқты, баратын жерді немесе орналасқан орнын белгілейді. «Қайда бару» немесе «қайда болу» дегенді білдіреді.
- 학교에 가요. (Мектепке барады.) -> Баратын жер
- 집에 있어요. (Үйде бар.) -> Орналасқан орны
-
에서 (eseo): Динамикалық «іс-әрекет аймағы» сияқты, әрекет болатын орынды белгілейді. «Қайда бір нәрсе істеу» дегенді білдіреді.
- 도서관에서 공부해요. (Кітапханада оқиды.) -> «Оқу» әрекеті кітапханада болады.
- 식당에서 밥을 먹어요. (Мейрамханада тамақ ішеді.) -> «Тамақ ішу» әрекеті мейрамханада болады.
«Жаттаудан» «Белсенді ойлауға»
Енді, күрделі ережелерді ұмытыңыз. Корей тілінде сөйлем айтқыңыз келгенде, режиссер сияқты ойланып көріңіз:
- Менің тақырыптық басты кейіпкерім кім? -> 은/는 белгісін жапсырыңыз
- Нақты әрекетті кім жасайды? -> 이/가 белгісін жапсырыңыз
- Әрекеттің нысанасы не? -> ** 을/를** белгісін жапсырыңыз
- Әрекет қайда болады? -> 에서 белгісін жапсырыңыз
- Адам немесе зат қайда орналасқан? -> 에 белгісін жапсырыңыз
Осы «белгі жапсыру» ойлау жүйесімен сөйлемдер құрған кезде, бәрі анық және логикалық болып көрінетінін байқайсыз. Шынайы, табиғи корей тілінде сөйлеудің нағыз төте жолы осы.
Теорияны бәрін түсіндіңіз, бірақ сөйлей бастағанда әлі де қате қолданасыз ба?
Бұл қалыпты жағдай. Тіл – бұлшықет жады, оны нығайту үшін көптеген шынайы сөйлесулер қажет. Ал шынайы адамдармен сөйлесуге қате айтудан ұяласыз ба, онда не істеу керек?
Мұндай кезде Intent сияқты құралдар пайдалы болады. Бұл – ЖИ нақты уақыт аудармасы енгізілген чат қолданбасы, оның көмегімен сіз әлемнің түкпір-түкпіріндегі достарыңызбен корей тілінде еркін сөйлесе аласыз. Сіз жалғаулықты қате айтсаңыз да, оның ЖИ бірден түзетіп, аударып береді, осылайша сіз осы «GPS белгілерін» толықтай қысымсыз ортада еркін қолдана аласыз. Нағыз сөйлесуде тәжірибе жасау – ең жылдам даму жолы.
Дәл қазір «GPS белгісі» ойлау жүйесімен еркін корей тілі сапарыңызды бастап көріңіз.
Осында басыңыз да, қысымсыз корей тілінде сөйлесуді бастаңыз