Неліктен "үш кеңес" деп айтуға болмайды? Супермаркетке барғандағыдай ой жүгірту арқылы ағылшын тіліндегі саналатын және саналмайтын зат есімдерді бірден түсіну
Ағылшын тілін үйренгенде, сіз де мынадай қабағыңызды түйетін жағдайға тап болдыңыз ба:
“three dogs” (үш ит) деп айтуға болады, бірақ “three advices” (үш кеңес) деп айтуға болмайды ма? “two books” (екі кітап) деп айтуға болады, бірақ “two furnitures” (екі жиһаз) деп айтуға болмайды ма?
Бұл “саналатын” және “саналмайтын” зат есімдердің ережелері жаттауды талап ететін, адамның басын қатыратын біртүрлі ережелер жиынтығы сияқты көрінеді.
Бірақ егер мен сізге бұл ережелердің артында өте қарапайым, интуитивті логика жатқанын айтсам ше? Күрделі грамматикалық терминдерді ұмытыңыз, бізге супермаркетте сауда жасағандай ойлау жеткілікті.
Сіздің арбаңыздағы тауарларды “бір-бірлеп аламыз ба” әлде “толық жиынтықпен аламыз ба”?
Супермаркетте сауда жасап жүргеніңізді елестетіңіз. Супермаркеттегі тауарларды негізінен екі түрлі тәсілмен алуға болады:
1. Бір-бірлеп санауға болатын тауарлар (саналатын зат есімдер)
Сөреде кейбір заттарды қолыңызбен тікелей алып, бір, екі, үш деп санап, арбаға салуға болады.
- Алма (apple): Сіз
an apple
(бір алма) немесеthree apples
(үш алма) ала аласыз. - Үй (house): Сіз
a house
(бір үй) иелене аласыз. - Дос (friend): Сіз “How many friends do you have?” (Қанша досыңыз бар?) деп сұрай аласыз.
Бұлар – саналатын зат есімдер. Олардың жекеше және көпше түрлері болады, оларды сандармен тікелей санауға болады. Дүкендегі жеке-жеке сатылатын тауарлар сияқты, қарапайым әрі түсінікті.
2. Тек порциямен санауға болатын тауарлар (саналмайтын зат есімдер)
Енді сіз басқа бөлімге келдіңіз. Бұл жердегі заттарды бір-бірлеп алу мүмкін емес.
- Су (water): Сіз “маған үш су” деп айта алмайсыз, керісінше “маған
a bottle of
water” (бір бөтелке су) немесе “some
water” (біраз су) деп айтасыз. - Күріш (rice): Сіз күрішті бір-бірлеп санамайсыз, керісінше “
a bag of
rice” (бір қап күріш) деп айтасыз. - Қант (sugar): Сіз “
a spoonful of
sugar” (бір қасық қант) деп қолданасыз.
Бұлар – саналмайтын зат есімдер. Олар әдетте бір тұтас, бір топ немесе бір зат ретінде қарастырылады, мысалы, сұйықтықтар, ұнтақтар, газдар немесе дерексіз ұғымдар (мысалы, білім knowledge
, махаббат love
).
Оларды жеке-жеке санауға болмайтындықтан, олардың әдетте көпше түрі болмайды (сіз waters
немесе rices
деп айтпайсыз), және мөлшерін сұрау үшін біз “How much...?” деп қолданамыз.
- How much water do you need? (Сізге қанша су керек?)
- He gave me a lot of advice. (Ол маған көп кеңес берді.)
Ағылшын супермаркетіндегі “ерекше тауарлар”
Жақсы, ең маңызды бөлімге келдік. Кейбір заттарды қытай тіліндегі “супермаркетте” біз бір-бірлеп санауға үйренгенбіз, бірақ ағылшын тіліндегі “супермаркетте” олар “толық жиынтықпен сатылады” деген аймаққа жатады.
Нақты осы жерде біз шатасамыз. Ең жиі кездесетін осы “ерекше тауарларды” есте сақтаңыз:
- advice (кеңес)
- information (ақпарат)
- furniture (жиһаз)
- bread (нан)
- news (жаңалықтар)
- traffic (трафик)
- work (жұмыс)
Ағылшын логикасында advice
(кеңес) және information
(ақпарат) су сияқты, ағып жатқан, бір тұтас болып келеді, сондықтан сіз “an advice” деп айта алмайсыз, керісінше “a piece of
advice” (бір кеңес) деп айтуыңыз керек. furniture
(жиһаз) болса, үстел, орындық, кереует сияқты заттарды қамтитын жиынтық ұғым, сондықтан ол өзі саналмайды.
Тағы бір классикалық мысал: hair
(шаш).
Егер hair
сіздің басыңыздағы барлық шашты білдірсе, ол күріш сияқты, тұтас бір нәрсе болып саналады, яғни саналмайды.
She has beautiful long hair. (Оның әдемі ұзын шашы бар.)
Бірақ егер сіз сорпаңыздан бір тал шаш тапсаңыз, онда ол бөлек алынатын “бір тал” болып, саналатын болып шығады.
I found a hair in my soup! (Мен сорпамнан бір тал шаш таптым!)
Грамматикалық ережелерді, қарым-қатынас жасауға деген құлшынысыңызға кедергі болдырмаңыз
“Супермаркетте сауда жасау” логикасын түсінгеннен кейін, саналатын және саналмайтын зат есімдер бірден жақынырақ әрі түсініктірек болып көрінді ме?
Бұл логика сізге жағдайлардың 80%-ын түсінуге көмектеседі. Бірақ негізінде, тіл грамматика емтиханын тапсыру үшін емес, қарым-қатынас жасау үшін қажет. Нақты диалогтарда біз кішкене қате жіберуден емес, қате жіберуден қорқып, сөйлеуге батылымыз бармаудан қорқамыз.
Егер сөйлесу кезінде осы кішкене бөлшектер туралы тым алаңдамай, өзіңізді толықтай білдіруге мүмкіндік беретін құрал болса, қандай тамаша болар еді?
Дәл осыны Intent чат қолданбасы шешуді көздейді. Онда қуатты жасанды интеллект (ЖИ) аудармасы орнатылған, әлемнің түкпір-түкпіріндегі достарыңызбен сөйлескенде, ол сізге тілді анағұрлым табиғи және жергілікті тілге сәйкес түзетуге көмектеседі. Сіз қалағаныңызша тере аласыз, Intent ақылды көмекші сияқты сіздің ойыңызды дәл жеткізуді қамтамасыз етеді.
Грамматикалық ережелермен күрескенше, тікелей диалогты бастаңыз.
Сонымен, келесі жолы зат есімге тап болғанда, өзіңізге мына сұрақты қойып көріңіз: бұл зат ағылшын супермаркетінде “бірлікпен” сатыла ма, әлде “порциямен” сатыла ма? Бұл кішкене ойлау өзгерісі ағылшын тілін үйрену жолыңызды айқындай түседі.
Ал сіз әлеммен сөйлесуге дайын болғанда, Intent кедергілерді жойып, өзіңізге сенімді түрде білдіруге көмектесетін ең жақсы серіктес болады.